Οι σημαντικότερες διατάξεις του Ν. 5053/2023 «Ενίσχυση της εργασίας – Ενσωμάτωση Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152»:
Ψηφίστηκε ο νέος νόμος 5053/2023 που στοχεύει στην ενίσχυση της εργασίας και την αύξηση της απασχόλησης, την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών, τη θέσπιση νέων προστατευτικών κανόνων για τους εργαζομένους, καθώς και την καταπολέμηση της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας με σκοπό διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Ο παρών νόμος αποτελεί ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (L 186).
Οι σημαντικότερες αλλαγές και καινοτομίες εισάγονται με τα παρακάτω άρθρα του Νόμου:
• Άρθρο 4: Δοκιμαστική περίοδος
Ο εργοδότης δύναται, κατά τη σύναψη σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, να συμφωνήσει με τον εργαζόμενο δοκιμαστική περίοδο χρονικού διαστήματος έως έξι (6) μηνών, κατά τη διάρκεια της οποίας η σύμβαση ή η σχέση εργασίας τελεί υπό δοκιμή.
Αν, κατά τη διάρκεια ή με το πέρας του χρονικού διαστήματος της παρ. 1, ο εργοδότης κρίνει ότι η δοκιμαστική υπηρεσία του εργαζομένου είναι επιτυχής και διατηρήσει αυτόν στην επιχείρησή του, ως χρόνος έναρξης της σύμβασης λογίζεται η αρχική ημερομηνία πρόσληψης του εργαζομένου για όλα τα δικαιώματά του που στηρίζονται στην απασχόλησή του.
Αν, κατά τη διάρκεια ή με το πέρας του χρονικού διαστήματος της παρ. 1, ο εργοδότης κρίνει ότι η δοκιμαστική υπηρεσία του εργαζομένου δεν είναι επιτυχής, η σύμβαση υπό δοκιμή λύεται αυτοδικαίως και ο διανυθείς χρόνος λογίζεται ως χρόνος εργασίας για όλα τα δικαιώματα που παρήχθησαν μέχρι το σημείο της λύσης της.
• Άρθρα 5-8: Γνωστοποίηση όρων εργασίας - Παροχή πληροφοριών στους εργαζόμενους
Οι βασικές πληροφορίες που γνωστοποιούνται στους εργαζομένους επεκτείνονται, ενώ ο εργοδότης οφείλει να ενημερώσει τον εργαζόμενο το συντομότερο δυνατό και, το αργότερο, την ημέρα ισχύος, σε περίπτωση μεταβολής των όρων στη σύμβαση εργασίας.
• Άρθρο 9: Παράλληλη Απασχόληση
Δεν επιτρέπεται να συνάπτονται συμφωνίες ή να τίθενται ρήτρες με τις οποίες ο εργαζόμενος απαγορεύεται να παρέχει εργασία σε άλλους εργοδότες εκτός του ωραρίου εργασίας που έχει συμφωνηθεί με συγκεκριμένο εργοδότη, εκτός αν δικαιολογούνται από αντικειμενικούς λόγους, όπως η υγεία και η ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η εργασία σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις ή η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων. Συμφωνίες ή ρήτρες περί απαγόρευσης της παροχής εργασίας σε άλλους εργοδότες είναι άκυρες.
• Άρθρο 12: Υποχρεωτική κατάρτιση
Ο εργοδότης οφείλει να παρέχει κατάρτιση στον εργαζόμενο για την εκτέλεση της συμφωνηθείσας εργασίας, η κατάρτιση αυτή παρέχεται δωρεάν στον εργαζόμενο, προσμετράται ως χρόνος εργασίας και λαμβάνει χώρα εντός του συμβατικού ωραρίου, εφόσον αυτό είναι δυνατό.
• Άρθρο 17: Προστασία από την απόλυση και βάρος της απόδειξης
Τροποποιούνται τα άρθρα 339 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 222) και 66 του ν. 4808/2021 (Α’ 101) και καθίσταται άκυρη η καταγγελία της σύβασης από τον εργοδότη (απόλυση), όταν γίνεται καταχρηστικά ή εφόσον γίνεται ως αντίδραση σε ενάσκηση νόμιμου δικαιώματος.
• Άρθρο 19: Καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης
Η απασχόληση με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες από την ημέρα ισχύος της μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης, εκτός αν άλλο συμφωνήσουν τα μέρη. Αν τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνήσουν δοκιμαστική περίοδο του άρθρου 1Α και πληρούνται οι όροι της παρ. 2 του άρθρου αυτού, το χρονικό διάστημα της δοκιμαστικής περιόδου προσμετράται στον χρόνο των δώδεκα (12) μηνών του πρώτου εδαφίου του παρόντος.
Εισάγονται επιπλέον διάφορες διατάξεις που αφορούν πρόσθετες υποχρεώσεις υποβολής ηλεκτρονικής ενημέρωσης του συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ».
Ναταλί Βαρσάνο
Δικηγόρος, LL.M. Bocconi University